“Lỗi Lạ” ChatGPT Từng Gây Tranh Cãi: Tạo Ảnh “Trai Đẹp” Được, Nhưng Từ Chối “Gái Xinh”?
Trí tuệ nhân tạo tạo sinh, đặc biệt là các mô hình tạo ảnh như DALL-E 3 tích hợp trong ChatGPT, không chỉ mạnh mẽ mà còn tiềm ẩn nhiều phức tạp liên quan đến vấn đề an toàn, đạo đức và thiên vị (bias). Vào cuối tháng 3 năm 2025, một hiện tượng “lạ” gây tranh cãi đã được cộng đồng mạng và báo chí (bao gồm Genk.vn trong bài viết ngày 26/03/2025) báo cáo: ChatGPT dường như có sự mâu thuẫn khó hiểu trong việc xử lý các yêu cầu tạo ảnh dựa trên mô tả về giới tính và ngoại hình. Cụ thể, AI này được cho là có thể tạo ra hình ảnh “trai đẹp” nhưng lại từ chối các yêu cầu tương tự về “gái xinh”.
Hiện Tượng “Lạ” Được Báo Cáo Cuối Tháng 3/2025
Theo các báo cáo vào thời điểm đó, nhiều người dùng đã thử nghiệm và nhận thấy một khuôn mẫu nhất quán:
- Khi yêu cầu ChatGPT tạo hình ảnh với các mô tả như “một người đàn ông đẹp trai”, “chàng trai cuốn hút”,… hệ thống thường thực hiện thành công.
- Tuy nhiên, khi đưa ra các yêu cầu tương tự với giới tính nữ, ví dụ như “một người phụ nữ xinh đẹp”, “cô gái dễ thương”, “hot girl”,… ChatGPT lại thường từ chối, viện dẫn lý do vi phạm chính sách nội dung hoặc các quy tắc an toàn.
Sự khác biệt trong cách phản ứng này đã làm dấy lên nhiều câu hỏi về tính nhất quán và công bằng của hệ thống AI.
Bằng Chứng Từ Người Dùng (Nếu Có)
[Phần này nên bổ sung các ví dụ cụ thể về prompt và phản hồi của ChatGPT nếu bài gốc trên Genk có cung cấp. Ví dụ: “Một số người dùng đã chia sẻ ảnh chụp màn hình cho thấy prompt ‘handsome man walking in the park’ được thực hiện, trong khi prompt ‘beautiful woman walking in the park’ bị từ chối với thông báo lỗi…”]
Các diễn đàn và mạng xã hội vào cuối tháng 3/2025 cũng ghi nhận nhiều thảo luận và thử nghiệm tương tự từ người dùng, củng cố thêm cho các báo cáo ban đầu.
Lý Giải Nguyên Nhân: Do Đâu Có Sự Mâu Thuẫn Này?
Hiện tượng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân phức tạp, và khó có thể khẳng định chắc chắn nếu không có thông tin từ OpenAI:
- Bộ Lọc An Toàn Quá “Nghiêm Khắc” Với Hình Ảnh Phụ Nữ?: Có khả năng các bộ lọc nội dung của OpenAI được thiết kế quá thận trọng để ngăn chặn việc tạo ra hình ảnh mang tính khêu gợi, tình dục hóa, hoặc vi phạm sự đồng thuận đối với phụ nữ. Sự thận trọng này có thể đã vô tình chặn cả những yêu cầu trung tính mô tả vẻ đẹp thông thường.
- Thiên Vị Tiềm Ẩn Trong Dữ Liệu hoặc Thuật Toán?: Cách AI được huấn luyện hoặc các quy tắc an toàn được lập trình có thể chứa đựng những thiên vị (bias) vô thức, dẫn đến việc áp dụng các tiêu chuẩn khác nhau cho các mô tả liên quan đến nam và nữ.
- Lỗi Kỹ Thuật Hay Sự Thiếu Nhất Quán: Đơn giản đây cũng có thể là một lỗi (bug) trong hệ thống hoặc sự thiếu nhất quán tạm thời trong việc thực thi chính sách nội dung mà không có chủ đích thiên vị rõ ràng.
Vấn Đề Nhức Nhối: Thiên Vị Giới Tính Trong AI
Bất kể nguyên nhân cụ thể là gì, sự cố được báo cáo này cũng là một ví dụ điển hình cho thấy thách thức trong việc xây dựng các hệ thống AI công bằng và không thiên vị. Việc AI thể hiện sự khác biệt trong cách xử lý dựa trên giới tính, dù là vô tình, cũng làm nổi bật nguy cơ tái tạo hoặc khuếch đại các định kiến xã hội đã tồn tại.
Tình Hình Hiện Tại (Tháng 4/2025): OpenAI Đã Khắc Phục?
Điều quan trọng cần lưu ý là các báo cáo về “lỗi lạ” này chủ yếu xuất hiện vào cuối tháng 3 năm 2025. OpenAI thường có xu hướng lắng nghe phản hồi từ cộng đồng và điều chỉnh hệ thống của mình để khắc phục các lỗi hoặc sự thiếu nhất quán rõ ràng, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến an toàn và thiên vị.
Do đó, rất có thể tình trạng được mô tả trong bài báo gốc đã được OpenAI xem xét và điều chỉnh trong những tuần qua. Người dùng nên tự mình thử nghiệm lại các prompt tương tự trên ChatGPT vào thời điểm hiện tại (Tháng 4/2025) để xem liệu sự mâu thuẫn này còn tồn tại hay không, thay vì mặc định rằng nó vẫn đang diễn ra.
Vụ việc ChatGPT được báo cáo là “từ chối tạo ảnh gái xinh nhưng vẫn vẽ trai đẹp” vào cuối tháng 3/2025 là một tình huống phức tạp, làm nổi bật những thách thức trong việc cân bằng giữa khả năng sáng tạo, an toàn nội dung và tránh thiên vị trong các mô hình AI. Dù nguyên nhân là lỗi kỹ thuật, bộ lọc quá nghiêm ngặt hay thiên vị tiềm ẩn, nó cho thấy tầm quan trọng của việc giám sát liên tục, tiếp nhận phản hồi và tinh chỉnh các hệ thống AI để chúng ngày càng trở nên công bằng và đáng tin cậy hơn. Việc kiểm tra tình trạng thực tế hiện tại là cần thiết để đánh giá những nỗ lực khắc phục từ OpenAI.
